Саха АССР үтүөлээх учуутала, сахалыы ономастика (сир, дьон аатын) чинчийиини саҕалаабыт, устуорук, кыраайы үөрэтээччи, киэҥ далааһыннаах общественнай деятель Иванов Михаил Спиридонович  — Багдарыын Сүлбэ төрөөбүтэ 90 сылын туолла. Кини 16 сыл устата дириэктэринэн үлэлээбит, хара көлөһүнүн тоҕон, республикаҕа соҕотох саха тылынан үөрэтэр учууталлары хаачыстыбалаахтык бэлэмниир үөрэх кыһатыгар үүннэрэр, сайыннарар билиниини ылбыт училищетын (билигин колледж) дьоно-сэргэтэ, кэллиэгэлэрэ, үөрэппит устудьуоннара мустан, үбүлүөйгэ анаммыт тэрээһиннэр түмүктэрин көрдүлэр-иһиттилэр. Багдарыын Сүлбэ туһунан дуоһуйа ахтан, үтүө киһини кини оҥорбута-туппута элбэҕин, үөрэҕи салайыыга, учууталлары бэлэмнээһиҥҥэ сүдү кылааты  киллэрбитин махталынан аҕыннылар, киһи быһыытынан умнуллубат ураты хаачыстыбалааҕын, бэл, устудьуоннары барыларын ааттарынан, төрөппүттэригэр тиийэ билэрин сөхтүлэр. Начальнай кылаас учуутала хайдах буолуохтааҕын, үөрэҕи оҕоҕо хайдах гынан чиҥник тиэрдиэхтээҕин эрдэттэн бырагыраамалаан, идэтинэн, интэриэһиргэтэн үөрэтиэхтээхтэрин өйдөтөр үлэни олохтоон ситиспитин киһи эрэ сөҕөр. Иистэнэртэн уһанарга дылы, музыка эйгэтигэр, спорт көрүҥнэрин дьарыгар, физическэй үлэҕэ (от, мас, кирпииччэ, өрөмүөн үлэтигэр тиийэ) быраактыканы ааһаллара. Оччотооҕу оҕолор наар үөрэҕи сырсарбыт. Бэл библиотекаҕа педагогика, психология курдук учебниктары уһун күн уочараттаан тиксэн ааҕар этибит.

Бу иһин кини үөрэнээччилэрэ олус ыарахан усулуобуйаҕа, дириэктэрдэрин сатабыллаах салайыытынан, 1580 ыччат учуутал дьупулуомун тутан Багдарыыҥҥа махтал бастыҥын этэллэр, үтүө аатыгар сүгүрүйэллэр. Ол иһин Багдарыын «Училищеҕа үлэлээбитим – дьолум” , – диэн этэр. Кини дириэктэрдии кэлэригэр 30 эрэ саастааҕа, өйүн күүһүн, кыаҕын толору туһанан үлэлээбитэ, училище бүгүн колледж буолан салгыы сайдан таҕыста, манна Багдарыын үтүөтэ элбэх.

Үбүлүөйдээх сылга үөрэппит оҕолоро, өйөөччүлэрэ Багдарыыҥҥа боруонсаттан куттаран үлэлээбит тиэргэнигэр искибиэр туруордулар, икки ый иһигэр 550-ча тыһ. харчыны хомуллан искибиэр Учуутал күнүгэр арылынна.

Колледж  95 сыллаах үбүлүөйүгэр “Багдарыын ааҕыылара” ыытыллыбыта, төрөөбүт күнүгэр, сэтинньи 8 күнүгэр, норуоттар икки ардыларынааҕы билим кэмпириэнсийэтигэр устудьуоннар, преподавателлэр кытыннылар.

Багдарыыын Сүлбэ 80 сааһа туоларыгар Бүлүү устудьуоннарыгар истипиэндьийэ олохтообута. Барыта 10 устудьуон ылла. Быйылгы 11-с истипиэндьийэни 371 гр. устудьуона Николаев Василий тутан үөрдэ-көттө.

Үбүлүөйдээх биэчэргэ 100-с үбүлүөйдээх кинигэҕэ киирэр үлэһиттэр, устудьуоннары талар стендэ оҥордулар. Онно Багдарыын Сүлбэ стендэтэ арылынна.  Биэчэргэ уола фил. наука кандидата Ньургун Багдарыын “Аҕам олоҕо, айымньылаах үлэтэ” диэн киһини долгутар дириҥ ис хоһоонноох дакылаатын иһиттибит.

Быйылгы Учуутал күнүгэр “Умнуллубат учууталлар” диэн ааттаан Учуутал түмэлигэр аһаҕас уруоктары үөрэххэ методическай киинэ былааннаан ыыттылар. Уруоктар олус табыллан бардылар. Манна Багдарыын Сүлбэ, Александрова Т.И., хас да саха тылын учууталлара, дошкольнай салаа преподавателлэрин туһунан уруоктары ыыттылар.

Биэчэрбит биир тутаах түгэнинэн Багдарыын кэминээҕи программалаах кэнсиэр буолла. Уратыта жанр өттүнэн баай ис хоһоонноох кэнсиэр. Элбэх музыкальнай нүөмэрдэр: биирдиилээн толоруу, хор, вокальнай ансаамбыллар, үҥкүүлэр, ордук интэриэһинэй түгэннэринэн буоллулар. Багдарыын Сүлбэ үөрэппит оҕолорун толоруулара – акробатика жанра кытта көстөн ааста. “Музыка для всех” диэн программа биһиэхэ Багдарыын Сүлбэ кэмигэр киирбитин толору көһүннэ диэххэ сөп.

Дьэ, бу курдук киэҥ тэрээһиннээх Улахан учуутал үбүлүөйэ түмүктэннэ. Үлэ, биллэн турар, салҕаныаҕа, саҥа хайысхалар киириэхтэрэ. Колледж 100 сааһын көрсө үлэ-хамнас күөстүү оргуйуоҕа.

У.Ф. Кондакова, С.П. Николаева – Багдарыын үөрэнээччилэрэ

×

Hello!

Click one of our contacts below to chat on WhatsApp

× Центр социально-психологической поддержки.